Serbest Bölgelerin Kurulma Amaçları
Bu yazımızda, Türkiye’de serbest bölgelerin kurulma amaçlarını, işlevlerini, sağladığı avantajları ve serbest bölgede faaliyet göstermek için neler yapılması gerektiği konularını ele alacağız.
Serbest Bölgelerin Kurulma Amaçları
Serbest bölgeler, ülkemizde geçerli ticari, mali ve iktisadi alanlara ilişkin hukuki ve idari düzenlemelerin uygulanmadığı veya kısmen uygulandığı, sınai ve ticari faaliyetler için daha geniş teşviklerin tanındığı ve fiziki olarak ülkenin diğer kısımlarından ayrılan yerlerdir. Kısaca aşağıda belirtilen amaçlarla kurulmuştur.
- İhracata yönelik yatırım ve üretimi teşvik etmek
- İşletmeleri ihracata teşvik etmek
- Doğrudan yabancı yatırımları ve teknoloji girişini hızlandırmak
- Uluslararası ticareti geliştirmek
Diğer bir deyişle serbest bölgeler, vergi, tarife, kota gibi olağan ticaret engellerinin ortadan kaldırıldığı, bürokratik şartların azaltıldığı, geniş teşvik ve avantajların sunulduğu özel ekonomi bölgeleridir.
Serbest Bölgelerin İşlevleri
Serbest bölgelerin işlevlerini şöyle sıralayabiliriz.
- Ülkeye yabancı sermaye ve teknolojilerin getirilmesine imkân sağlayacak uygun zemin yaratılması
- Sanayicinin ihtiyaç duyduğu hammadde ve ara malların kolaylıkla, istenilen miktarda ve zaman kaybı olmadan temin edilebilmesi
- Sağlanan teşvik ve avantajlarla düşük maliyetli mal üretimi ve ihracı
- Türkiye dışından gelen malların transit olarak diğer ülkelere satımı
- Yeni istihdam olanaklarının yaratılması
- Türk ihraç ürünlerinin ihracatının kolaylaştırılması ve hızlandırılması
- Serbest Bölgelerin Sağladığı Avantajlar
- Serbest bölgelerde faaliyet gösteren firmaların yararlanabileceği muafiyet ve teşvikler 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu ile bu Kanun’a istinaden çıkarılan düzenlemelerde yer alıyor. Bu mevzuata göre sağlanan 9 avantajı sizler için sıraladık.
1. Üreticiler için Vergi Avantajı
- Üretim firmaları, satıştan elde ettikleri kazançlarda kurumlar vergisinden %100 muafiyet sağlayabilmektedir.
- Serbest bölgelerde üretilen ürünlerin FOB bedelinin en az %85’ini yurt dışına ihraç eden firmaların istihdam ettiği personele ödenen ücretler gelir vergisinde %100 muafiyet uygulanır.
- Serbest bölgelerde gerçekleştirilen faaliyetlerle ilgili olarak yapılan işlemler ve düzenlenen evraklar damga vergisi ve harçlardan %100 müstesnadır.
2. Orta ve Uzun Vadede Geleceği Planlayabilme
Serbest bölgede yer alacak firmalara 15 – 45 yıl buyunca faaliyet ruhsatı düzenlenmektedir. Böylece, yatırımcı kullanıcılara Hazine mülkiyetinde bulunan arazi, arsa ve binalar kiralanabilmekte veya bunlar üzerinde 49 yıla kadar irtifak hakkı tesis edilebilmektedir.
3. Kâr Transferi İmkânı
Serbest bölge faaliyetlerinden elde edilen kazanç ve gelirler, hiçbir izne tabi olmaksızın yurt dışına veya Türkiye’ye serbestçe transfer edilebilmektedir.
4. Ticaret Kolaylığı
Türkiye’den serbest bölgeye satılan mallar ihracat rejimine, serbest bölgeden Türkiye’ye satılan mallar ise ithalat rejimine tabidir. Böylece serbest bölge kullanıcıları Türkiye’den ihraç fiyatına -KDV’siz- mal ve hizmet satın alabilirler.
5. Gümrük Vergisi Prosedüründen Arındırılmış Ticari Faaliyet
Serbest bölgede gerçekleştirilen faaliyetler %100 gümrük vergisi muafiyet imkânından yararlanır.
6. Eşitlik Prensibi
Serbest bölgede sağlanan teşvik ve avantajlardan yerli ve yabancı bütün firmalar eşit olarak yararlanır. Ayrıca, işleticiler ve kullanıcılar, yatırım ve üretim safhalarında belirlenecek vergi dışı teşviklerden de yararlanabilme imkânına sahiptir.
7. Zaman Kısıtlaması Bulunmaması
Mallar serbest bölgede süre sınırlaması olmaksızın kalabilir.
8. Pazar İhtiyaçlarına ve Şartlarına Göre Serbest Ticari Faaliyet
Gümrük ve kambiyo mükellefiyetlerine dair mevzuat hükümleri ile üretici işletmelerin talepleri hariç olmak üzere, fiyat, kalite ve standartlarla ilgili olarak kamu kurum ve kuruluşlarına verilen yetkiler serbest bölgelerde uygulanmaz.
9. Diğer Avantajlar
Yukarıda sayılanlara ilave olarak serbest bölgelerde faaliyet gösteren firmaların yararlanabileceği diğer avantajlar ise şöyle;
- Emlak vergisinden %100 muafiyet
- Mülk alım-satımında tapu harcından muafiyet
- İnşaat, proje, iskân, izin ve onay süreçlerinde KDV muafiyeti
- KDV ve diğer vergilerden muaf hazır altyapı imkânı.
Serbest Bölgelerde Faaliyette Bulunmak İçin Ne Yapılmalıdır?
Serbest bölgelerde yer almak isteyen firmaların, Ticaret Bakanlığı Serbest Bölgeler, Yurtdışı Yatırım ve Hizmetler Genel Müdürlüğünden Faaliyet Ruhsatı alması gerekmektedir.
İhtisas serbest bölgelerini ve İstanbul İhtisas Serbest Bölgesi’ni bir sonraki yazımızda detaylı olarak değerlendireceğiz.
İhtisas serbest bölgesine sağlanan avantajların yanı sıra ihracat yapan firmalara yönelik desteklere buradan ulaşabilirsiniz.
Konuyla ilgili profesyonel destek ve danışmanlık için bizi arayın veya e-posta gönderin.
Diğer Blog Yazılarına Göz Atın
Apsis Editör Ekibi
2019 yılından bugüne kadar devlet teşvikleri alanında faaliyet gösteren Apsis Danışmanlık Hizmetleri, sağlık turizmi, imalat sanayi, ihracatçı işletmeler ile çeşitli KOSGEB ve TÜBİTAK projelerinde terzi usulü anlayışı profesyonel bir yaklaşımla yerine getirerek milyonlarca lira devlet desteğini işletmelere kazandırmaktadır.