Lisanssız Güneş Enerjisi Santrali (GES) Yatırımında Devlet Teşvikleri
Günümüz enerji ihtiyaçları arasında yenilenebilir enerjinin payı, ihtiyaç duyulan enerji talebine paralel bir şekilde günden güne artış göstermektedir. Bu ihtiyaca cevap verebilecek, çevre dostu enerji kaynağı olarak maliyet avantajı sağlayabilen güneş enerjisi (GES) ve rüzgâr enerjisi (RES) yatırımlarına sağlanan teşvikler, yenilenebilir enerjiyi gelecek vadeden sektörler kategorisine taşıyor.
Bu yazımızda yenilenebilir enerji kaynaklarından olan lisanssız GES kurulumu ve şartları hakkında fizibilite oluşturmak amacında değiliz. Lisanssız elektrik üretimine dair tüm detaylara ilgili yönetmelik vasıtasıyla ulaşabilirsiniz. Burada daha çok, tüketilen enerjiyi güneşten üretebilme, diğer bir deyişle tüketim amaçlı elektrik üretimini hedefleyen lisanssız GES yatırımlarının devlet tarafından desteklenmesi ve bu desteğin detayları hakkında bilgi vereceğiz.
Yatırım Teşvikleri
Lisanssız GES yatırımı için alınacak yatırım teşvik belgesi ile sağlanabilecek avantajları anlatarak başlayalım. Bu avantajları şöyle sıralayabiliriz;
- Katma değer vergisi (KDV) istisnası
- Gümrük vergisi muafiyeti
- Vergi indirimi (gelir/kurumlar vergisi) desteği
- SGK primi işveren hissesi desteği
- Yapı harçları, emlak ve damga vergisi muafiyeti
- Sigorta prim desteği (işçi payı)
- Gelir vergisi stopajı desteği
Yararlanılması mümkün olan bu avantajlar, yatırımın bulunduğu bölgeye göre değişiklik gösterebilmektedir. Yatırımın bulunduğu bölge, uygulanacak vergi indirimi ve SGK işveren hissesi desteklerinin oran ve sürelerini belirlemektedir. Yatırımlarda ülkemiz 6 bölgeye ayrılmış olup, indirim oran ve sürelerinde en avantajlı olanlar 6. bölgeye aittir. Bölgesel teşvik unsurlarının detaylarına buradan ulaşabilirsiniz.
Her ne kadar yatırım yapılacak bölgenin indirim oran ve süreleri bulunduğu bölgeye mahsus olsa da 24 Şubat 2022 tarihinde Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar’da yapılan son değişiklik ile lisanssız GES yatırımlarında 1’inci, 2’nci ve 3’üncü bölgelerdeki yatırımlara 4’üncü bölge desteği, diğer bölgelere ise bulundukları bölgeye ait desteklerin uygulanmasına karar verilmiştir. Bu karara göre örneğin, 1’inci bölgede yer alan İstanbul’da bir lisanssız GES yatırımı, 4’üncü bölge desteklerinden yararlanabilecektir.
| Destek Unsurları | 4. Bölge | 5. Bölge | 6. Bölge |
| KDV İstisnası | Var | Var | Var |
| Gümrük Vergisi Muafiyeti | Var | Var | Var |
| Vergi İndirimi Oranı (YKO) | %70 (%30) | %80 (%40) | %90 (%50) |
| Sigorta Primi İşveren Hissesi Destek Süresi (YTO) | 6 yıl (%25) | 7 yıl (%30) | 10 yıl (%35) |
| Yapı Harçları, Emlak ve Damga Vergisi Muafiyeti | Var | Var | Var |
| Yatırım Yeri Tahsisi | Var | Var | Var |
| Sigorta Prim Desteği (İşçi Payı) | – | – | Var |
| Gelir Vergisi Stopajı Desteği | – | – | Var |
KDV İstisnası: Yatırım teşvik belgesi sayesinde GES yatırımı için alınacak tüm teçhizatta KDV istisnası uygulanması mümkündür. Bu yatırımların bina-inşaat harcaması gerektirmesi durumunda da KDV istisnası uygulanabilmektedir.
Gümrük Vergisi Muafiyeti: Gümrük vergisinden muafiyet sağlanabileceği düşünülse de lisanssız GES yatırımlarında tüm teçhizatta yerli üretim kullanılacağına dair Sanayi Bakanlığı tarafından taahhüt alınmaktadır. Yatırımcı tarafından verilen taahhüde uyulmaması durumunda genel teşvik (KDV ve gümrük vergisi muafiyeti) dışında sağlanan teşvik unsurlarının geri alınması söz konusu olmaktadır. Nitekim, 8541.43.00.00.00 GTİP numarası altında kayıtlı “bir modül halinde birleştirilmiş veya panolarda düzenlenmiş fotovoltaik hücreler” (Güneş Panelleri) tanımlı ürünün ithalatına karşı İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2017/6) ile önlem alınmış olması bu durumu destekler niteliktedir.
Vergi İndirimi: Yatırımın kısmen veya tamamen faaliyete geçtiği geçici vergi döneminden itibaren başlamak üzere yapılacak toplam yatırım tutarının belirli bir oranı (yatırıma katkı oranı (YKO) – bölgelere göre sırasıyla %30, %40 veya %50) doğrudan vergi indirimine konu edilebilecektir. Bu indirim vergi matrahından değil, ödenecek vergi tutarı üzerinden gerçekleştirilmektedir. İlgili mevzuata göre 2017 – 2022 yılları arasında yapılacak yatırım harcamaları için vergi indirimi yatırıma katkı oranına 15 puan ilave edilmekte (sırasıyla %45, %55 veya %65), vergi indirimi oranı ise %100 olarak uygulanmaktadır.
SGK Primi İşveren Hissesi Desteği: Yatırım teşvik belgesi tamamlama vizesi onayını takip eden ilk aydan itibaren bu destekten yararlanılmaya başlanmaktadır. Bu teşvik unsuru ile yatırım kapsamında yeni istihdam edilen personel için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmı desteklenmektedir. Bu desteğin tavanı, yatırım tutarının belirli bir oranı (YTO) veya süre ile sınırlandırılmıştır.
4. Bölge Desteğinden Yararlanabilecek İller
Adana, Afyonkarahisar, Ankara, Aksaray, Amasya, Antalya, Artvin, Aydın, Balıkesir, Bartın, Bilecik, Bolu, Burdur, Bursa, Çanakkale (Bozcaada ve Gökçeada İlçeleri Hariç), Çorum, Denizli, Düzce, Edirne, Elâzığ, Erzincan, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, Isparta, İstanbul, İzmir, Karabük, Karaman, Kastamonu, Kayseri, Kırıkkale, Kırklareli, Kırşehir, Kocaeli, Konya, Kütahya, Malatya, Manisa, Mersin, Muğla, Nevşehir, Rize, Sakarya, Samsun, Sivas, Tekirdağ, Trabzon, Uşak, Yalova, Zonguldak.
5. Bölge Desteğinden Yararlanabilecek İller
Bayburt, Çankırı, Erzurum, Giresun, Gümüşhane, Kahramanmaraş, Kilis, Niğde, Ordu, Osmaniye, Sinop, Tokat, Tunceli, Yozgat
6. Bölge Desteğinden Yararlanabilecek İller
Adıyaman, Ağrı, Ardahan, Batman, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Hakkâri, Iğdır, Kars, Mardin, Muş, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak, Van, Bozcaada ve Gökçeada İlçeleri.
Lisanssız GES Yatırımında Teşvikten Yararlanma Şartları
Güneş enerjisinden elektrik üretimi yatırımlarında modernizasyon niteliğindeki yatırımlar ile 240 kW altı kapasitedeki (çatı dâhil) yatırımlar teşvik edilmeyecek yatırımlardandır. Diğer bir deyişle kurulu gücü 240 kW altında bulunan bir GES yatırımında veya mevcut bir GES için envanterin modernize edilmesi durumunda, yatırım teşvik belgesinin yukarıda belirtilen avantajlarından yararlanmak mümkün değildir.
Lisanssız faaliyet kapsamında ve bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücü ile sınırlı yatırımlar, yukarıda sayılan bölgesel teşvik unsurlarına dahil edilebilecek yatırımlardır. Diğer bir deyişle lisanslı enerji yatırımları ile bağlantı anlaşmasında belirtilen sözleşme gücünü aşan yatırımlarda yukarıda bahsedilen avantajlardan yararlanmak mümkün değildir.
Yatırım Teşvikleriden Nasıl Yararlanılır?
Lisanssız GES kapsamında yapılacak yatırımlarda ilk olarak çağrı mektubunun alınması ve bağlantı anlaşmasının sağlanması gerekiyor. Akabinde elektrik dağıtım firmasından temin edilecek diğer tüm belgelerle birlikte yatırım teşvik belgesi başvurusu yapılabilmektedir. Başvuru sırasında projeye ait bilgilere yer verilmesi ve evrakların eksiksiz olması önem taşımaktadır. Zira Sanayi Bakanlığı eksik belgelerin belirli ve sınırlı bir sürede tamamlanmasını talep ediyor. Bu sürenin geçmesi, her işlemin baştan alınması anlamına gelmekte ve belge başvurusu sırasında ödenen harcın iadesi mümkün olmamaktadır. Söz gelimi, belge alımında ve yatırımın ilgili mevzuata uygun olarak yürütülmesinde profesyonel danışmanlık hizmeti alınmasında fayda görülmektedir.
Konu hakkında detaylı bilgi ve hizmet alımı için bizimle iletişim kurabilirsiniz.
Diğer Blog Yazılarına Göz Atın
Apsis Editör Ekibi
2019 yılından bugüne kadar devlet teşvikleri alanında faaliyet gösteren Apsis Danışmanlık Hizmetleri, sağlık turizmi, imalat sanayi, ihracatçı işletmeler ile çeşitli KOSGEB ve TÜBİTAK projelerinde terzi usulü anlayışı profesyonel bir yaklaşımla yerine getirerek milyonlarca lira devlet desteğini işletmelere kazandırmaktadır.